Συχνές ερωτήσεις

Τι σημαίνει ερευνητική υποδομή;

Σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ερευνητικές υποδομές είναι οι εγκαταστάσεις που διαθέτουν πόρους και υπηρεσίες που χρησιμοποιεί η ερευνητική κοινότητα προκειμένου να διεξάγει έρευνα και να προωθεί την καινοτομία. Μπορούν να χρησιμοποιούνται και πέραν της έρευνας π.χ. για εκπαιδευτικές ή δημόσιες υπηρεσίες. Μπορούν να λειτουργούν σε ένα χώρο, να είναι κατανεμημένες, ή να είναι εικονικές.

Περιλαμβάνουν:

Μεγάλης κλίμακας επιστημονικό εξοπλισμό ή σύνολα οργάνων
Συλλογές, αρχεία ή επιστημονικά δεδομένα
Υπολογιστικά συστήματα και δίκτυα επικοινωνίας
Οποιαδήποτε άλλη υποδομή έρευνας και καινοτομίας μοναδικής φύσης που είναι ανοικτή προς εξωτερικούς χρήστες.

Μία ψηφιακή ερευνητική υποδομή, όπως είναι, προκειμένου για τις ανθρωπιστικές επιστήμες, το DARIAH EU, η Απολλωνίς και το DARIAH-GR/ΔΥΑΣ, προωθεί την έρευνα σε ψηφιακό περιβάλλον, διαθέτοντας ψηφιακούς πόρους, υπηρεσίες και εργαλεία και τεχνογνωσία.

Τι σημαίνει Ανθρωπιστικές Επιστήμες;

Ως ανθρωπιστικές επιστήμες νοούνται οι κλάδοι της γνώσης που καταγράφουν, επεξεργάζονται, αναλύουν κι ερμηνεύουν την ανθρώπινη σκέψη κι εμπειρία στη διαχρονία τους. Σύμφωνα με ένα από τα επικρατέστερα συστήματα ταξινόμησης, αυτές είναι οι γλωσσικές σπουδές, η φιλολογία, η ιστορία, η αρχαιολογία, η φιλοσοφία, η ανθρωπολογία, η θεολογία και η θρησκειολογία, το δίκαιο και οι επιστήμες των τεχνών.

Τι είναι οι Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες;

Οι Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες (Digital Humanities) αφορούν την έρευνα και διδασκαλία των ανθρωπιστικών επιστημών που διεξάγεται με τη χρήση ψηφιακών μεθόδων και εργαλείων. Είναι ένας τομέας επιστημονικής δραστηριότητας, όπου οι επιστήμες της πληροφορικής και των ανθρωπιστικών επιστημών συνδυάζουν την ειδίκευσή τους για την παραγωγή και διανομή της γνώσης. Κάνοντας χρήση των τεχνολογιών ιστού, προάγουν επίσης τη συνεργατική προσέγγιση και τη διεπιστημονικότητα στην έρευνα και τη διδασκαλία.

Συνδυάζουν τις πρακτικές, τη μορφή και τα συστήματα των «παραδοσιακών» ανθρωπιστικών επιστημών (π.χ. ιστορίας, φιλοσοφίας, φιλολογίας, κλπ.) με τις εφαρμογές και τα εργαλεία των ηλεκτρονικών υπολογιστών (όπως η εξόρυξη δεδομένων και κειμένου, η οπτικοποίηση δεδομένων κ.λπ.), προκειμένου να δοθεί μια νέα προσέγγιση στην έρευνα και συγκεκριμένα: (α) να απαντηθούν ερευνητικά ερωτήματα, (β) να αμφισβητηθούν υπάρχουσες θεωρίες και (γ) να διατυπωθούν νέα ερωτήματα.

Τι είναι η ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ;

Η ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ είναι η εθνική υποδομή που υποστηρίζει και προωθεί τις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες και τέχνες, και τη γλωσσική τεχνολογία και καινοτομία στην Ελλάδα. Εντάσσεται στη Δράση «Ενίσχυση των Υποδομών Έρευνας και Καινοτομίας» και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Η ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ δημιουργήθηκε από τη σύμπραξη του Εθνικού Δικτύου Γλωσσικής Τεχνολογίας clarin:el και του Εθνικού Δικτύου Ψηφιακών Υποδομών για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες DARIAH-GR/ΔΥΑΣ, τα οποία είναι συνιστώσες των αντίστοιχων ευρωπαϊκών υποδομών CLARIN και DARIAH. Στην παρούσα φάση εξέλιξης της υποδομής περιλαμβάνονται δράσεις περαιτέρω ανάπτυξης και εμπέδωσης των υπηρεσιών των δύο συνιστωσών υποδομών, μέσα σε ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας και αμοιβαίας ενίσχυσης, ενώ συνεχίζεται η συμμετοχή της Ελλάδας στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές υποδομές.

Τι είναι το DARIAH-EU;

Το DARIAH είναι ένα δίκτυο για την προώθηση και υποστήριξη της έρευνας και της διδασκαλίας με ψηφιακά μέσα σε όλο το φάσμα των Ανθρωπιστικών Επιστημών και των Τεχνών.

Είναι ένα δίκτυο ανθρώπων, τεχνογνωσίας, πληροφορίας, γνώσης, περιεχομένου, μεθόδων, εργαλείων και τεχνολογιών των κρατών μελών του. Αναπτύσσει, διατηρεί και λειτουργεί μία υποδομή που υποστηρίζει ερευνητικές πρακτικές με ψηφιακά μέσα και βοηθά τους ερευνητές να τα χρησιμοποιούν για να κατασκευάζουν, να αναλύουν και να ερμηνεύουν ψηφιακούς πόρους. Συνεργαζόμενο με κοινότητες χρηστών, το DARIAH συγκεντρώνει μεμονωμένες δράσεις υψηλού τεχνολογικού επιπέδου στο χώρο των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών και τις φέρνει στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Διατηρεί, και μεριμνά για την πρόσβαση και τη διάχυση της έρευνας που προκύπτει από αυτές τις συνεργασίες και εξασφαλίζει ότι ακολουθούνται καλές πρακτικές και μεθοδολογικά και τεχνολογικά πρότυπα.

Τι είναι το DARIAH-GR/ΔΥΑΣ;

Το Δίκτυο Υποδομών για την Έρευνα στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες ΔΥΑΣ υλοποιεί τις δράσεις της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τις τέχνες DARIAH-GR.

Η υποδομή υποστηρίζει τις ελληνικές επιστημονικές κοινότητες των ανθρωπιστικών επιστημών και τεχνών και συμβάλλει στην ανάπτυξη της έρευνας με χρήση τεχνολογιών της πληροφορίας, διευρύνει το πεδίο έρευνας μέσω της διασύνδεσης κατανεμημένων ψηφιακών πόρων διαφόρων ειδών, προάγει την πρόσβαση, χρήση, δημιουργία και μακροπρόθεσμη διατήρηση ερευνητικών δεδομένων σε ψηφιακή μορφή και υποστηρίζει την ανταλλαγή γνώσεων, μεθόδων και πρακτικών εργασίας μεταξύ επιστημονικών κοινοτήτων.

Τι προσφέρει το DARIAH-GR/ΔΥΑΣ;

Μεταξύ των άλλων η υποδομή DARIAH-GR/ΔΥΑΣ προσφέρει:

Πρόσβαση σε ψηφιακούς πόρους (δεδομένα, ορολογία, μοντέλα, λογισμικό) που αναπτύσσονται από την ερευνητική κοινότητα
Παροχή στην κοινότητα της δυνατότητας να αναπτύσσει, να αξιολογεί και να δοκιμάζει αυτούς τους πόρους
Υποστήριξη στη δημιουργία τοπικών μηχανισμών και συστημάτων αξιόπιστης διαχείρισης των ερευνητικών δεδομένων
Ένα δυναμικό ενιαίο πληροφοριακό χώρο για τις ανθρωπιστικές επιστήμες μέσω της διαλειτουργικότητας συστημάτων και δεδομένων, ο οποίος διευκολύνει την αναχρησιμοποίηση πόρων και εργαλείων σε νέα περιβάλλοντα και ερωτήματα, και ενισχύει την διεπιστημονική προσέγγιση
Υποστήριξη της διάδοσης της χρήσης ανοικτών εργαλείων για την έρευνα και την ανάπτυξη συνεργατικού περιβάλλοντος
Διάδοση των γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούνται για την αποτελεσματική χρήση ψηφιακών πόρων και τεχνολογιών της πληροφορίας στις ανθρωπιστικές επιστήμες
Συμβολή στην προώθηση πολιτικής ανοικτής πρόσβασης, την ανάπτυξη και εμπέδωση μηχανισμών και συστημάτων εκκαθάρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και την υπέρβαση εμποδίων στη διάχυση της πληροφορίας και της γνώσης
Προώθηση τρόπων για την ευρύτερη δυνατή κοινωνική αξιοποίηση των ψηφιακών πόρων των ανθρωπιστικών επιστημών για εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς
Διευκόλυνση της χρήσης από την ελληνική ερευνητική κοινότητα πανευρωπαϊκών ψηφιακών πόρων, εργαλείων και υπηρεσιών μέσω της συμμετοχής στην υποδομή DARIAH EU
Εξασφάλιση της ορατότητας, χρήσης και πρόσληψης ελληνικών ψηφιακών ερευνητικών πόρων στον ευρωπαϊκό ερευνητικό χώρο αξιοποιώντας και ενδυναμώνοντας τη σχέση με τις ευρωπαϊκές υποδομές.

Ποιά είναι τα μέλη του ΔΥΑΣ;

Ποιούς αφορά;

Η υποδομή DARIAH-GR/ΔΥΑΣ απευθύνεται στις ακόλουθες κατηγορίες χρηστών:

α) Επαγγελματίες των ανθρωπιστικών επιστημών που απασχολούνται στην έρευνα και την εκπαίδευση (ερευνητές, ακαδημαϊκοί καθηγητές, μεταπτυχιακοί και υποψήφιοι διδάκτορες, μεμονωμένοι ερευνητές)

β) Επαγγελματίες της διαχείρισης της πληροφορίας, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της τέχνης (βιβλιοθηκάριοι, αρχειονόμοι, επιμελητές μουσείων, διαχειριστές πληροφορίας, επαγγελματίες εικαστικών και παραστατικών τεχνών)

γ) Επαγγελματίες ΤΠΕ (ερευνητές, μηχανικοί λογισμικού)

δ) Πάροχοι δεδομένων (πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα, βιβλιοθήκες, αρχεία, μουσεία, κρατικές υπηρεσίες)

ε) Εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων

στ) Επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα κλπ.

Τι είναι ανοιχτή πρόσβαση;

Ανοικτή πρόσβαση (ΑΠ) είναι η εφαρμογή της ελεύθερης, άμεσης, διαρκούς και απαλλαγμένης από τέλη και περιορισμούς διαδικτυακής πρόσβασης σε ψηφιακό επιστημονικό περιεχόμενο που επιτρέπει την επανάχρηση.

Το DARIAH-GR/ΔΥΑΣ προωθεί τις αρχές Ανοιχτής Διάθεσης δεδομένων και Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα. Ωστόσο, οι προϋπάρχουσες άδειες διάθεσης σε πόρους που εντάσσονται στο δίκτυο γίνονται σεβαστές.

Τι είναι Ανοικτή Επιστήμη;

Ανοικτή επιστήμη είναι η εξάσκηση της επιστήμης με τρόπο που επιτρέπει τη συμμετοχή και συνεισφορά άλλων, όπου ερευνητικά δεδομένα, εργαστηριακές σημειώσεις και άλλες ερευνητικές διαδικασίες διατίθενται ελεύθερα, υπό όρους που επιτρέπουν την επανάχρηση, αναδιανομή και αναπαραγωγή της έρευνας και των υποκείμενων δεδομένων και μεθόδων.

ΔΥΑΣ