Το τριήμερο 17-19 Σεπτεμβρίου 2014 πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη η ετήσια συνάντηση των VCC Groups της Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής DARIAH-EU. Ήταν η πρώτη συνάντηση μετά από τη σύσταση της υποδομής σε νομική προσωπικότητα ΕRIC. Μέλη της ομάδας DARIAH-GR από την Ακαδημία Αθηνών, το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (Εργαστήριο Πληροφοριακών Συστημάτων) και τη Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας παρακολούθησαν τη συνάντηση και ενημέρωσαν την υπόλοιπη ομάδα σχετικά με τις εξελίξεις των ευρωπαϊκών έργων στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες αλλά και τις προτάσεις που διατυπώθηκαν και τις κατευθύνσεις που υιοθετήθηκαν ως προς τον τρόπο λειτουργίας των VVCs στο εξής.

Η συνάντηση διαρθρώθηκε σε τρεις βασικές ενότητες:

α. Την ανάδειξη των έργων Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών (DH) που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ιταλία.

β. Τη συζήτηση και υιοθέτηση ενός «κανονισμού», ο οποίος θα διέπει όλα τα έργα που θα εκπονούνται στο εξής στο πλαίσιο των VCCs.

γ. Την παρουσίαση νέων δράσεων προς ένταξη στους κόλπους των VCCs και την προώθηση των συνεργασιών για την υλοποίησή τους μεταξύ φορέων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ως προς το πρώτο σκέλος της συνάντησης, η τελούσα χρέη οικοδεσπότη διοργανώτρια χώρα Ιταλία, παρουσίασε δια των αντιπροσώπων της έργα που είτε έχουν ολοκληρωθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη. Με αφετηρία το μεγάλο όγκο ψηφιακών τεκμηρίων πολιτισμικού περιεχομένου που ήδη διαθέτουν δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς στην Ιταλία, τα έργα που προβλήθηκαν στοχεύουν στην ανάπτυξη δικτύων για τη διασύνδεση των τεκμηρίων, στη διαλειτουργικότητα μεταξύ συστημάτων που ήδη έχουν αναπτυχθεί και στις δυνατότητες πολλαπλής αξιοποίησής τους από ερευνητές διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων σε εθνικό αλλά και πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Με ενδιαφέρον αλλά και κριτική διάθεση παρακολούθησαν οι παρευρισκόμενοι τις αλλαγές που προτάθηκαν για το νέο πλάνο ένταξης και υλοποίησης δράσεων στα VCCs. Οι εισηγητές τους παρουσίασαν ένα μοντέλο πρόκρισης και διαχείρισης έργων που συνοψίζεται στις παρακάτω τρεις προϋποθέσεις:

-Κάθε δράση θα εκπονείται στο πλαίσιο συνεργασίας φορέων από τρεις τουλάχιστον διαφορετικές χώρες-μέλη του DARIAH.

-Ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησής της δεν θα ξεπερνά τους 18 μήνες.

-Η δράση θα εντάσσεται, με βάση τη μεθοδολογία και τα αποτελέσματά της, σε ένα από τα τέσσερα VVCs.

Κάθε 18μήνες η ομάδα που συγκροτούν οι επικεφαλής των VCCs του DARIAH-EU θα αξιολογεί προτεινόμενες προς ένταξη δράσεις και θα τις προκρίνει ή όχι επί τη βάσει των παραπάνω κριτηρίων.

Η συνεδρία για το VCC2 συμμετείχαν οι Κατερίνα Γαρδίκα από το Ε.Κ.Π.Α. και ο Γεράσιμος Χρισοβυτσάνος από την Ακαδημία Αθηνών περιλάμβανε την παρουσίαση του ιστολογίου του VCC2 και προτάσεις για ομάδες δράσεων (Working Groups) ή παρουσίαση tasks που βρίσκονται σε εξέλιξη. Παράλληλα με την κύρια δομή των ομιλιών του VCC2 διεξήχθησαν και επί μέρους παρουσιάσεις νέων δράσεων αλλά και συζητήσεις ζητημάτων και προβληματισμών για ψηφιακές υποδομές και πρακτικές που αφορούν στο DARIAH γενικότερα.

Όσον αφορά το ιστολόγιο, η Susan Schreibman παρουσίασε το DARIAH-RE, από το οποίο μπορεί κανείς να ενημερωθεί για τις δράσεις των θεματικών του VCC2 καθώς και για γενικότερες δράσεις εκτός DARIAH που αφορούν τις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Ανακοινώθηκε ότι τo blog κατά πάσα πιθανότητα θα διατηρήσει τη μορφή που έχει με μικρές αλλαγές λόγω της υιοθέτησης του νέου τρόπου εργασίας μεταξύ των μελών των VCCs σε Working Groups, ενώ διατυπώθηκε ως πρόταση και τα υπόλοιπα VCCs να δημιουργήσουν το δικό τους ιστολόγιο ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ των μελών τους.

Οι παρουσιάσεις των προτάσεων για τα Working Groups είχαν ευρεία θεματολογία:

Ontologies Working Group: Παρουσιάστηκε από τον επικεφαλής της Μ.Ο.Ψ.Ε. Πάνο Κωνσταντόπουλο ένα Working Group που απαιτεί τη συνεργασία τριών VCCs (1-3).

DH Teaching Registry: Μια δράση που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά στην καταγραφή των DH μαθημάτων ανά τον κόσμο, από τη Stef Scagliola και Walter Scholger.

Lexical Resources: Μια δράση για τη δημιουργία εργαλείων που θα ενώσει με τρόπο καινοτόμο το μεγάλο όγκο λεξικολογικής πληροφορίας που υπάρχει στις ανθρωπιστικές επιστήμες ανά την Ευρώπη.

Τέλος παρουσιάστηκε πρόταση για μια δράση που αφορούσε στη συγκέντρωση όλων των εργαλείων κειμενικών επισημάνσεων, όπως το Zotero, προς διευκόλυνση της ερευνητικής κοινότητας.

Στο κλείσιμο της συνάντησης, η Marianne Ping Huang ανακοίνωσε την καθιέρωση δύο ετήσιων συναντήσεων VCC2.

Ζητήματα που αφορούν τη διασύνδεση του DARIAH με τη EUROPEANA διερεύνησε η ανακοίνωση Putting on the Platform Shoes: a sustainable relationship for Europeana and DARIAH της Αγιάτιδος Μπενάρδου (μέλος της Μ.Ο.Ψ.Ε.).

Στο πλαίσιο του VCC3 (συμμετείχε ο Χρήστος Τερζής από την Ακαδημία Αθηνών) αξιολογήθηκαν θετικά και συζητήθηκαν πέντε προτεινόμενες δράσεις, που ήταν.:

Open Access Publishing (OpenEdition Γαλλία): Μια δράση που μέσω δύο στοχευμένων συναντήσεων και ενός 7ήμερου θερινού σχολείου στοχεύει να φέρει σε επικοινωνία εκδότες ψηφιακού περιεχομένου και ερευνητές που παράγουν έργο σε ψηφιακή μορφή, με σκοπό την προώθηση των ανοικτής πρόσβασης ψηφιακών εκδόσεων.

Certification (DANS, Ολλανδία): Στόχος της δράσης είναι ο σχεδιασμός των προδιαγραφών που απαιτούνται για την ανάπτυξη τριών διαβαθμισμένων επιπέδων πιστοποίησης σε τεκμήρια και συλλογές που διαθέτουν φορείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Basic, Extended, Formal).

Citizen Science versus Citizen Humanities (National Library of Malta, Μάλτα): Επί τη βάσει έρευνας που αναδεικνύει πολλαπλούς διαύλους διάχυσης της παραγόμενης γνώσης στην κοινωνία αναζητείται η καταγραφή των ψηφιακών εργαλείων προώθησης της γνώσης/πληροφορίας στο ευρύ κοινό καθώς και οι καλές πρακτικές αξιοποίησής τους από την ερευνητική κοινότητα.

MESO/Mediaevalist’s Sources (Leuven, Firenze, Cosme, Βέλγιο, Ιταλία, Γαλλία): Ομάδα ερευνητών μεσαιωνιστών (mediaevalists) έχουν αναπτύξει ψηφιακά εργαλεία και αξιοποιούν το σχετικά με τις μεσαιωνικές σπουδές περιεχόμενο που έχουν εντάξει σ” αυτά. Στόχος της δράσης είναι η δημιουργία ευρωπαϊκής κοινότητας μεσαιωνιστών που θα αξιοποιούν από κοινού τα προσφερόμενα ψηφιακά εργαλεία, ενώ παράλληλα θα εντάσσουν στην κοινή πλατφόρμα το ψηφιακό τους περιεχόμενο προς κοινή χρήση.

Τέλος, η συντονίστρια του DARIAH-GR Ελένη Κατσιαδάκη (Ακαδημία Αθηνών) και η Χρυσούλα Μπεκιάρη (ΙΠ-ΙΤΕ), Ελλάδα παρουσίασαν τη δράση «Developing a model for sustainable interoperable thesauri maintenance». Σκοπός της είναι η ανάπτυξη ενός μοντέλου που θα αποτυπώνει πώς διαθέσιμοι θησαυροί μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους διαλειτουργικά, προκειμένου, αφενός, να αξιοποιούνται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και, αφετέρου, να καθίστανται βιώσιμοι, λειτουργικοί και επεκτάσιμοι.

Διαβάστε από την βιβλιοθήκη:

Μπενάρδου Α., «Putting on the Platform Shoes: a sustainable relationship for Europeana and DARIAH»

Κατσιαδάκη Ε., Μπεκιάρη Χ., «Developing a model for sustainable interoperable thesauri maintenance»